Συνέχεια από: Παρασκευή, 6 Οκτωβρίου 2017
ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως
Κείμενο
Μετάφραση (Αρχιμ. Δωρόθεος Πάπαρης)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25. Περὶ παραδείσου
Για τον Παράδεισο.
᾿Επειδὴ δὲ ἔμελλεν ὁ Θεὸς ἐξ ὁρατῆς τε καὶ ἀοράτου κτίσεως
Επειδή επρόκειτο ο Θεός να πλάσει τον άνθρωπο από ορατή και αόρατη
πλαστουργεῖν τὸν ἄνθρωπον κατ᾿ οἰκείαν εἰκόνα τε καὶ ὁμοίωσιν,
φύση, σύμφωνα με τη δική του εικόνα και ομοιότητα, σαν κάποιο βασιλιά
ὥσπερ τινὰ βασιλέα καὶ ἄρχοντα πάσης τῆς γῆς καὶ τῶν ἐν αὐτῇ
και άρχοντα όλης της γης και των αγαθών της, γι’ αυτό το λόγο προετοιμάζει
προκαθίστησιν αὐτῷ οἷόν τι βασίλειον, ἐν ᾧ διαιτώμενος μακαρίαν
γι’ αυτόν κάτι σαν παλάτι, μέσα στο οποίο αν κατοικεί θα έχει μακάρια και
καὶ πανολβίαν ἕξει ζωήν. Οὗτός ἐστιν ὁ θεῖος παράδεισος, Θεοῦ
τρισευτυχισμένη ζωή. Αυτός ο τόπος είναι ο θείος παράδεισος, τον οποίο
χερσὶν ἐν ᾿Εδὲμ πεφυτευμένος, εὐφροσύνης καὶ θυμηδίας ἁπάσης
ο Θεός έχει φυτέψει με τα χέρια του, ταμείο κάθε χαράς και ευχαριστήσεως.
ταμιεῖον. ᾿Εδὲμ γὰρ τρυφὴ ἑρμηνεύεται. ᾿Εν τῇ ἀνατολῇ μὲν πάσης
Διότι η λέξη Εδέμ σημαίνει απόλαυση. Ήταν βέβαια στην ανατολή και
τῆς γῆς ὑψηλότερος κείμενος, εὐκραὴς δὲ καὶ ἀέρι λεπτῷ καὶ
βρισκόταν πιο ψηλά απ’ όλη τη γη, αλλά είχε εύκρατο κλίμα και
καθαρωτάτῳ περιλαμπόμενος, φυτοῖς ἀειθαλέσι κομῶν, εὐωδίας
ακτινοβολούσε από λεπτό και πολύ καθαρό αέρα· ήταν κατάφυτος από
πλήρης, φωτὸς ἔμπλεως, ὥρας ἁπάσης αἰσθητῆς καὶ κάλλους
αειθαλή φυτά, γεμάτος από ευωδία και φως, ο οποίος ξεπερνά στη φαντασία
ὑπερβαίνων ἐπίνοιαν, θεῖον ὄντως χωρίον καὶ ἄξιον τοῦ κατ᾿ εἰκόνα
κάθε εποχή του έτους και ομορφιά· είναι πράγματι θείος τόπος και άξια
Θεοῦ ἐνδιαίτημα, ἐν ᾧ οὐδὲν τῶν ἀλόγων ηὐλίζετο, μόνος δὲ ὁ
κατοικία του ανθρώπου που πλάσθηκε κατ’ εικόνα Θεού, μέσα στον οποίο
ἄνθρωπος, τῶν θείων χειρῶν τὸ πλαστούργημα.
δεν σύχναζε κανένα από τα άλογα ζώα, αλλά μόνον ο άνθρωπος, το
πλαστούργημα του Θεού.
᾿Εν μέσῳ τούτου ξύλον ζωῆς ὁ Θεὸς ἐφύτευσεν καὶ ξύλον τῆς
Και στο μέσον του Παραδείσου ο Θεός φύτευσε το δένδρο της ζωής και το
γνώσεως. Τὸ μὲν ξύλον τῆς γνώσεως ἀπόπειράν τινα καὶ δοκιμὴν
δένδρο της γνώσεως. Το δένδρο της γνώσεως δόθηκε ως αφορμή, δοκιμασία
καὶ γυμνάσιον τῆς τοῦ ἀνθρώπου ὑπακοῆς καὶ παρακοῆς. Διὸ καὶ
και άσκηση της υπακοής και παρακοής του ανθρώπου. Γι’ αυτό και πήρε
ξύλον τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρὸν κέκληται, ἢ ὅτι δύναμιν
το όνομα "ξύλο της γνώσεως του καλού και του κακού"· διότι έδινε σε όσους
ἐδίδου γνωστικὴν τοῖς μεταλαμβάνουσι τῆς οἰκείας φύσεως, ὅπερ
το δοκίμαζαν τη δύναμη να γνωρίσουν τη φύση τους· αυτό όμως ήταν καλό
καλὸν μὲν τοῖς τελείοις, κακὸν δὲ τοῖς ἀτελεστέροις, ἔτι καὶ τὴν
για τους τέλειους, αλλά κακό για τους ατελείς και τους επιρρεπείς στις
ἔφεσιν λιχνοτέροις, ὥσπερ στερεὰ τροφὴ τοῖς ἀπαλοῖς ἔτι καί
επιθυμίες· ακριβώς όπως η ξηρά τροφή κάνει κακό στα βρέφη που τρέφονται
δεομένοις γάλακτος· οὐκ ἐβούλετο γὰρ ὁ κτίσας ἡμᾶς Θεὸς μεριμνᾶν
ακόμη με γάλα. Διότι ο Θεός που μας έπλασε δεν ήθελε να μεριμνάμε και
καὶ περὶ πολλὰ τυρβάζεσθαι, οὐδὲ φροντιστὰς καὶ προνοητὰς τῆς
ν’ ασχολούμαστε με πολλά, ούτε ακόμη να φροντίζουμε και να προνοούμε
ἰδίας ζωῆς γενέσθαι.
για τη δική μας τη ζωή.
῞Οπερ δὴ καὶ πέπονθεν ὁ ᾿Αδάμ· γευσάμενος γὰρ ἔγνω, ὅτι γυμνὸς ἦν,
Εδώ όμως την έπαθε ο Αδάμ· διότι, μόλις γεύθηκε τον καρπό του δένδρου,
καὶ περίζωμα ἑαυτῷ περιεποιεῖτο· φύλλα γὰρ συκῆς λαβὼν
αισθάνθηκε τη γύμνια του και φρόντισε να βάλει ένδυμα· πήρε δηλαδή φύλλα
περιεζώσατο. Πρὸ δὲ τῆς γεύσεως γυμνοὶ ἦσαν ἀμφότεροι, ὅ τε
συκιάς και ντύθηκε. Ενώ, πριν από τη γεύση, και οι δύο, ο Αδάμ και η Εύα,
᾿Αδὰμ καὶ ἡ Εὔα, καὶ οὐκ ᾐσχύνοντο. Τοιούτους δὲ ἀπαθεῖς ἐβούλετο
ήταν γυμνοί, αλλά δεν ντρέπονταν. Διότι, τόσο πολύ ο Θεός ήθελε να είμαστε
εἶναι ἡμᾶς ὁ Θεός (ἀπαθείας γὰρ ἄκρας τοῦτό ἐστιν). Ἔτι δὲ καὶ
απαθείς (διότι η γυμνότητα είναι χαρακτηριστικό της τέλειας απάθειας).
ἀμερίμνους, ἓν ἔργον ἔχοντας, τὸ τῶν ἀγγέλων, ὑμνεῖν ἀλήκτως καὶ
Ήθελε ακόμη να είμαστε αμέριμνοι, έχοντας ένας έργο, το αγγελικό, να
ἀδιαλείπτως τὸν κτίσαντα, καὶ τῆς αὐτοῦ κατατρυφᾶν θεωρίας καὶ
δοξολογούμε δηλαδή ακατάπαυστα τον Πλάστη μας, να εντρυφούμε στη δική
αὐτῷ ἐπιρρίπτειν τὴν ἑαυτῶν μέριμναν. ῞Οπερ καὶ διὰ τοῦ
του θεωρία και να εμπιστευόμαστε σ’ Αυτόν τη φροντίδα του εαυτού μας.
προφήτου Δαυὶδ πρὸς ἡμᾶς ἀπεφθέγξατο· "᾿Επίρριψον ἐπὶ Κύριον
Αυτό μας το είπε και με τον προφήτη Δαβίδ, με τα εξής λόγια: « Άφησε τη
τὴν μέριμνάν σου", λέγων, "καὶ αὐτός σε διαθρέψει". Καὶ ἐν τοῖς ἱεροῖς
μέριμνά σου στον Κύριο και Αυτός θα σε αναθρέψει». Αλλά και στα ιερά
Εὐαγγελίοις τοὺς οἰκείους μαθητὰς διδάσκων φησί· "Μὴ μεριμνήσητε
Ευαγγέλια δίδασκε τους μαθητές του με τα ακόλουθα λόγια: «Μη φροντίσετε
τῇ ψυχῇ ὑμῶν, τί φάγητε, καὶ τῷ σώματι ὑμῶν, τί ἐνδύσησθε". Καὶ
για την ψυχή σας τί θα φάει, και για το σώμα τί θα φορέσει». Και συνεχίζει:
πάλιν· "Αἰτεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ,
«Ζητάτε τη Βασιλεία του Θεού και τη δικαίωση που Αυτός προσφέρει,
καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν". Καὶ πρὸς τὴν Μάρθαν·
και τα υπόλοιπα θα έλθουν στη ζωή σας». Και προς τη Μάρθα λέει:
"Μάρθα, Μάρθα, μεριμνᾷς καὶ τυρβάζῃ περὶ πολλά, ἑνὸς δέ ἐστι
«Μάρθα, Μάρθα, μεριμνάς και ασχολείσαι με πολλά, αλλά ένα είναι αναγκαίο·
χρεία· Μαρία γὰρ τὴν ἀγαθὴν μερίδα ἐξελέξατο, ἥτις οὐκ
η Μαρία έκανε την καλή επιλογή, την οποία δε θα τη χάσει ποτέ».
ἀφαιρεθήσεται ἀπ᾿ αὐτῆς"· τὸ καθῆσθαι δηλονότι παρὰ τοὺς πόδας
Ως επιλογή της εννοούσε βέβαια ότι καθόταν στα πόδια του και άκουγε
αὐτοῦ καὶ ἀκούειν τῶν λόγων αὐτοῦ.
τα λόγια του.
Τὸ δὲ τῆς ζωῆς ξύλον ἢ ξύλον ἔχον ἐνέργειαν ζωῆς παρεκτικὴν ἢ τοῖς
Τό δένδρο όμως της ζωής ήταν δένδρο που είχε ζωοπάροχη ενέργεια και
τῆς ζωῆς ἀξίοις καὶ τῷ θανάτῳ οὐχ ὑποκειμένοις μόνοις ἐδώδιμον.
ήταν φαγώσιμο μόνον απ’ αυτούς που ήταν άξιοι της ζωής και δεν
Τινὲς μὲν οὖν αἰσθητὸν τὸν παράδεισον ἐφαντάσθησαν, ἕτεροι δὲ
υπόκεινταν στο θάνατο. Ορισμένοι βέβαια θεωρούσαν αισθητό τον παράδεισο,
νοητόν. Πλὴν ἔμοιγε δοκεῖ, ὅτι ὥσπερ ὁ ἄνθρωπος αἰσθητὸς ἅμα καὶ
ενώ άλλοι νοητό. Εγώ όμως έχω τη γνώμη ότι, όπως ο άνθρωπος πλάστηκε
νοητὸς δεδημιούργητο, οὕτω καὶ τὸ τούτου ἱερώτατον τέμενος
και αισθητός και νοητός, έτσι και το ιερώτατο τέμενός του δημιουργήθηκε
αἰσθητὸν ἅμα καὶ νοητὸν καὶ διπλῆν ἔχον τὴν ἔμφασιν· τῷ γὰρ
ταυτόχρονα αισθητό και νοητό και με διπλή όψη. Διότι, όπως εξιστορήσαμε,
σώματι ἐν τῷ θειοτάτῳ χώρῳ καὶ ὑπερκαλλεῖ, καθὼς ἱστορήσαμεν,
κατοικούσε με το σώμα στο θεϊκό και πανέμορφο τόπο,
αὐλιζόμενος, τῇ ψυχῇ ἐν ὑπερτέρῳ καὶ ἀσυγκρίτῳ καὶ
ενώ με την ψυχή ζούσε σε ακόμη ανώτερο και ασύγκριτο και
περικαλλεστέρῳ τόπῳ διέτριβε Θεὸν ἔχων οἶκον τὸν ἔνοικον καὶ
πανέμορφο τόπο, έχοντας ως ένοικο της κατοικίας του το Θεό και ως
αὐτὸν ἔχων εὐκλεὲς περιβόλαιον καὶ τὴν αὐτοῦ περιβεβλημένος
ένδοξο ένδυμα τον ίδιο το Θεό· ήταν ντυμένος με τη Χάρη του και
χάριν καὶ τοῦ μόνου γλυκυτάτου καρποῦ τῆς αὐτοῦ θεωρίας
απολάμβανε το μοναδικό γλυκύτατο καρπό, τη θεωρία του προσώπου του,
κατατρυφῶν, οἷά τις ἄγγελος ἄλλος καὶ ταύτῃ τρεφόμενος. ῞Οπερ
η οποία τον έτρεφε σαν άλλο άγγελο. Γι’ αυτό το λόγο, πανάξια πήρε το
δὴ καὶ ξύλον ζωῆς ἀξίως ὠνόμασται· ζωῆς γὰρ θανάτῳ μὴ
όνομα "δένδρο της ζωής". Διότι η γλυκύτητα της κοινωνίας με το Θεό
διακοπτομένης ἡ γλυκύτης τῆς θείας μεθέξεως τοῖς μεταλαμβάνουσι
μεταδίδει στους μετόχους της ζωή που δεν διακόπτεται από το θάνατο.
μεταδίδωσιν. ῝Ο δὴ καὶ πᾶν ξύλον ὁ Θεὸς ἐκάλεσεν· "᾿Απὸ παντὸς
Ο Θεός αυτό το ονόμασε "κάθε δένδρο" και είπε: «Από κάθε δένδρο που
ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει", φησί, "φάγεσθε·" αὐτὸς γάρ
βρίσκεται στον Παράδεισο θα τρώτε»· διότι ο Ίδιος είναι το παν και με τη
ἐστι τὸ πᾶν, ἐν ᾧ καὶ δι᾿ οὗ τὸ πᾶν συνέστηκε.
δύναμή του σχημάτισε τα πάντα.
Τὸ δὲ τῆς τοῦ καλοῦ τε καὶ κακοῦ γνώσεως ξύλον ἡ τῆς πολυσχεδοῦς
Το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού είναι η διάκριση της
θεωρίας διάγνωσις. Αὕτη δέ ἐστιν ἡ τῆς οἰκείας ἐπίγνωσις φύσεως,
κάθε είδους παρατηρήσεως. Και αυτή είναι η τέλεια γνώση της φύσεως,
ἥτις καλὴ μὲν τοῖς τελείοις καὶ ἐν τῇ θείᾳ θεωρίᾳ βεβιωκόσιν,
η οποία είναι βέβαια καλή για τους τέλειους και γι’ αυτούς που ζουν τη
ἐξ ἑαυτῆς τὴν τοῦ Δημιουργοῦ μεγαλουργίαν δημοσιεύουσα, τοῖς μὴ
θεωρία του Θεού, διότι τους καθιστά γνωστή την παντοδυναμία του
δεδιόσι μετάπτωσιν διὰ τὸ ἐκ τοῦ χρόνου εἰς ἕξιν τινὰ τῆς τοιαύτης
Δημιουργού και δεν φοβούνται την πτώση, καθώς με την πάροδο του χρόνου
ἐληλακέναι θεωρίας, οὐ καλὴ δὲ τοῖς νέοις ἔτι καὶ τὴν ἔφεσιν
έχουν φθάσει σε κάποιο βαθμό αυτής της θεωρίας· δεν είναι όμως καλή για
λιχνοτέροις, οὓς διὰ τὸ ἀβέβαιον τῆς ἐν τῷ κρείττονι διαμονῆς καὶ
τους νέους και επιρρεπείς στις επιθυμίες, διότι η φροντίδα για το σώμα τους
μήπω παγίως ἐνεδρασθῆναι τῇ τοῦ μόνου καλοῦ προσεδρείᾳ ἡ τοῦ
τραβά την προσοχή και τους αποσπά, καθώς είναι ασταθείς στην παραμονή
οἰκείου κηδεμονία σώματος πρὸς ἑαυτὴν ἀνθέλκειν καὶ περισπᾶν
στο αγαθό και δεν σταθεροποιήθηκαν ακόμη στην αφοσίωση στο μοναδικό
πέφυκεν.
καλό.
Οὕτω διπλοῦν οἶμαι τὸν θεῖον παράδεισον. Καὶ ἀληθῶς οἱ θεοφόροι
Θεωρώ, λοιπόν, ότι ο θείος Παράδεισος έχει δύο έννοιες. Και οι θεοφόροι
Πατέρες παρέδωκαν οἵ τε οὕτως, οἵ τε ἐκείνως διδάξαντες. Δυνατὸν
Πατέρες μας παρέδωσαν την αλήθεια, είτε δίδαξαν τη μία είτε την άλλη έννοια.
δὲ νοῆσαι πᾶν ξύλον τὴν ἐκ πάντων τῶν κτισμάτων τῆς θείας
Μπορούμε μάλιστα να ερμηνεύσουμε ότι η έκφραση "παν ξύλον" σημαίνει
δυνάμεως γινομένην ἐπίγνωσιν, ὥς φησιν ὁ θεῖος ἀπόστολος· "Τὰ
την τέλεια γνώση που προέρχεται από τα δημιουργήματα της θείας δυνάμεως,
γὰρ ἀόρατα αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου τοῖς ποιήμασι νοούμενα
όπως λέει ο θείος Απόστολος: «Ο αόρατος κόσμος γίνεται αντιληπτός από τα
καθορᾶται". Πασῶν δὲ τῶν ἐννοιῶν καὶ θεωριῶν τούτων ἡ καθ᾿ ἡμᾶς
κτιστά δημιουργήματα». Και απ’ όλες τις έννοιες και παρατηρήσεις πιο
ὑψηλοτέρα πέφυκεν, ἡ τῆς ἡμετέρας φημὶ συστάσεως, ὥς φησιν ὁ
σπουδαία είναι αυτή που αναφέρεται σε μας, στη δική μας σύσταση, όπως λέει
θεῖος Δαυίδ· "᾿Εθαυμαστώθη ἡ γνῶσίς σου ἐξ ἐμοῦ", τουτέστιν ἐκ τῆς
ο προφήτης Δαβίδ: «Από την γνώση του εαυτού μου θαυμάζω τη σοφία σου»·
ἐμῆς κατασκευῆς. ᾿Επισφαλὴς δὲ αὕτη τῷ ᾿Αδὰμ ὑπῆρχε νεοπαγεῖ
δηλαδή, από την παρατήρηση της φύσεώς μου. Αυτή όμως η γνώση ήταν
ὄντι, δι᾿ ἃς εἴπομεν αἰτίας.
επικίνδυνη για τον Αδάμ, που ήταν άπειρος, για τους λόγους που εκθέσαμε.
Ἤ ξύλον μὲν ζωῆς τὴν ἐκ πάντων τῶν αἰσθητῶν ἐγγινομένην
Ή πρέπει να θεωρήσουμε ως δένδρο της ζωής την πιο βαθιά έννοια για το
θειοτέραν ἔννοιαν καὶ τὴν δι᾿ αὐτῶν ἐπὶ τὸν ἁπάντων γενεσιουργόν
Θεό που προέρχεται από τα κτιστά, και την αναγωγή μέσω αυτών στον
τε καὶ δημιουργὸν καὶ αἴτιον ἀναγωγήν, ὅπερ καὶ πᾶν ξύλον
Πλάστη, Δημιουργό και Αίτιο όλων των όντων· και αυτό το ονόμασε "παν
ὠνόμασε, τὸ πλῆρες καὶ ἀδιαίρετον, μόνην τε τοῦ καλοῦ φέρων τὴν
ξύλον", εννοώντας δηλαδή την πληρότητα και την ενότητα, που μας παρέχει
μέθεξιν, ξύλον δὲ γνώσεως καλοῦ καὶ πονηροῦ τὴν αἰσθητὴν καὶ
την μοναδική μετοχή του καλού· και "δένδρο της γνώσεως του καλού και του
ἐνήδονον βρῶσιν, τὴν τῷ δοκεῖν μὲν γλυκαίνουσαν, τῷ ὄντι δὲ ἐν
κακού" ονόμασε την αισθητή και ηδονική βρώση, η οποία φαίνεται γλυκιά,
μετουσίᾳ κακῶν τὸν μετέχοντα καθιστῶσαν· φησὶ γὰρ ὁ Θεός· "᾿Απὸ
αλλά στην πραγματικότητα οδηγεί αυτόν που την γεύεται στην μετοχή των
παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ", διὰ πάντων,
κακών· διότι λέει ο Θεός: «Από κάθε δένδρο του Παραδείσου μπορείς να
οἶμαι, τῶν κτισμάτων ἐπ᾿ ἐμὲ τὸν ποιητὴν ἀναβιβάσθητι, λέγων, καὶ
φας»· νομίζω είναι σαν να λέει ο Θεός, "με όλα τα κτιστά οδηγήσου σε μένα
ἕνα καρπὸν ἐκ πάντων κάρπωσαι, ἐμὲ τὴν ὄντως ζωήν. Πάντα σοι
τον Πλάστη και δοκίμασε τον μοναδικό καρπό, εμένα,την όντως ζωή. Όλα ας
ζωὴν καρποφορείτωσαν, καὶ τὴν ἐμὴν μέθεξιν ποιοῦ τῆς οἰκείας
σου προσφέρουν ως καρπό την ζωή, και την κοινωνία μαζί μου να την κάνεις
ὑπάρξεως σύστασιν· οὕτω γὰρ ἔσῃ ἀθάνατος. "᾿Απὸ δὲ τοῦ ξύλου
συστατικό της υπάρξεώς σου· διότι έτσι θα γίνεις αθάνατος". «Και δεν θα
τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ. ῟Ηι δ᾿ ἂν
φάτε από το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού. Την ημέρα που
ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε"· φυσικῶς γὰρ ἡ
θα φάτε απ’ αυτό, θα πεθάνετε». Διότι η αισθητή τροφή είναι από τη φύση της
αἰσθητὴ βρῶσις τοῦ ὑπεκρεύσαντός ἐστιν ἀναπλήρωσις καὶ εἰς
αναπλήρωση αυτών που αποβάλλονται και πηγαίνει στον αφεδρώνα και
ἀφεδρῶνα χωρεῖ καὶ φθοράν· καὶ ἀμήχανον ἄφθαρτον διαμένειν τὸν
χάνεται· και είναι αδύνατον να μένει άφθαρτος αυτός που καταναλώνει την
αἰσθητῆς βρώσεως ἐν μετουσίᾳ γινόμενον.
αισθητή τροφή.
῍Η ξύλον μὲν ζωῆς ἡ μετοχὴ τοῦ θεοῦ, δι᾿ ἧς καὶ οἱ ἄγγελοι τρέφονται, δι᾿
ἧς τὴν ἀφθαρσίαν λαμβάνειν ἠμέλλομεν· ἔδει γὰρ ἡμᾶς πρῶτον
ἀδιακρίτως ὑποταγῆναι τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ, ἕως εἰς τελείαν ἕξιν τῆς
ἀρετῆς ἤλθομεν, καὶ οὕτως δῶρον παρὰ θεοῦ λαβεῖν τὴν διάκρισιν καλοῦ
τε καὶ κακοῦ, ὅπερ ἐστὶ ξύλον τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ κακόν. Οὐκ
ἀσφαλὴς γὰρ τῷ ἀρτιπαγεῖ ἡ διάκρισις τῶν λογισμῶν καὶ τὸ
ἀντιρρητικὸν διὰ τὸ ἐμπαθῆ ἔτι καὶ ἡδυπαθῆ ἔχειν τὸν λογισμόν. Ξύλον
μὲν οὖν ζωῆς φημι τὴν ἐκ θεοῦ δεδομένην ἐντολήνξύλον γὰρ ζωῆς ἐστιν
ἡ δικαιοσύνη πᾶσι τοῖς ἀντεχομένοις αὐτῆς. Καὶ ηὐλόγηται ξύλον, δι᾿ οὗ
δικαιοσύνη πεφύτευται, φησὶ Σολομώνξύλον δὲ γνώσεως τὴν διάκρισιν
καλοῦ τε καὶ κακοῦ. ῎Εδει οὖν τὸν ᾿Αδὰμ διὰ τῆς ἀδιακρίτου ὑπακοῆς
ἑνωθῆναι θεῷ καὶ πλουτῆσαι τῇ ἑνώσει τὴν θέωσιν ἐν καιρῷ, ὅτε ὁ φύσει
θεὸς ηὐδόκει, καὶ πάντων τὴν ἀληθῆ γνῶσίν τε καὶ διάκρισιν καὶ τὴν
ἀπέραντον ζωήν. ῎Εδει δὲ ἀπόπειραν γενέσθαι τῆς ἀδιακρίτου ὑπακοῆς.
Δίδωσι τοίνυν ἐντολὴν ὁ θεός, μὴ γεύσασθαι τοῦ ξύλου τῆς γνώσεως,
μὴ πιστεῦσαι τῇ ἰδίᾳ διακρίσει μηδὲ φαγεῖν ἀπὸ ξύλου τινὸς ἔχοντος
φυσικὴν ἐνέργειαν ἐμποιητικὴν τῆς ἐπιγνώσεως ἑαυτοῦ ἤτοι τῆς ἰδίας
φύσεως. Προσβαλόντος οὖν τοῦ πονηροῦ διὰ τοῦ ὄφεως καὶ εἰπόντος·
"ἔσεσθε ὡς θεοὶ γινώσκοντες καλὸν καὶ πονηρόν", ἐὰν φάγητε, ἐπίστευσε
τῇ ἰδίᾳ διακρίσει, καὶ ἔδοξεν αὐτῷ καλὸν ἡ θέωσις καὶ ἡ γνῶσις. Καὶ οὐκ
ἐλογίσατο, ὅτι πάντα καλὰ ἐν καιρῷ αὐτῶν καὶ οὐ καλὸν τὸ καλόν, εἰ
μὴ καλῶς γένηται, καὶ ὡς οὐ χρὴ προαρπάζειν τὸ δοθησόμενον παρὰ
γνώμην τοῦ διδόντος τὸ εἶναι καὶ τὸ εὖ εἶναι. Καὶ εἶδεν, ὡς καλόν, καὶ
ἔφαγεν καὶ ἐγυμνώθη τῆς πρὸς θεὸν ἐκστάσεως, καὶ διηνοίχθησαν οἱ
ὀφθαλμοὶ οἱ σωματικοί, καὶ τὰ πάθη ἐκινήθησαν, καὶ ἔγνωσαν, ὅτι
γυμνοί εἰσι, καὶ ᾐσχύνθησαν. Καὶ περιεσπάσθησαν ἀπὸ θεοῦ καὶ ὡς νήπιοι
ἐλιχνεύθησαν πρὸς τὴν ἡδονὴν καὶ ἐξωρίσθησαν ἐκ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς
καὶ θνητοὶ γεγόνασιν. ῎Ηιδει δὲ ὁ ἐχθρὸς ἐκ τῆς πείρας, ὅτι τὸ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου